سنت، حضور غیر قابل انکاری در اندیشه روشنفکری ایران داشته است. مرجعیت سنت و بحث انگیز بودن آن، ناشی از موقعیت برجسته و تأثیرگذار آن در جوامعی است که دارای تاریخ کهن، اندیشه های سرشار و تمدن آفرین بوده است. هر چند قاعده روشنفکری اقتضا می­ کرد که روشنفکر ایرانی با وجهه انتقادی اندیشی، سنت را به عنوان یکی از مؤلفه های تأثیرگذار در هویت بخشی ایرانی، سیاست و قدرت، مورد مداقه، نقد و بررسی قرار دهد و ب...

مقالۀ حاضر، با هدف «آسیب‌شناسی جریان روشنفکری در ایران معاصر» انجام شد. روش تحقیق در این مقاله، نظری و بر رویکردی انتقادی مبتنی است. این رویکرد، بر مطالعۀ منابع تاریخی- تحلیلی استوار می‌باشد. این مقاله دوره‌های تاریخی معاصر ایران، یعنی از آغاز     شکل-گیری اندیشۀ مشروطه‌خواهی تا انقلاب اسلامی را در بر می‌گیرد. چارچوب نظری، تلفیقی از نظریه‌های میشل فوکو، ژان بودریار، و یورگن هابرماس می‌باشد. در ...

مطالعه مذکور تلاش کرده تا اصطلاحا سه لحظه ترجمه را در تاریخ فارسی بررسی کند: 1- نهضت ترجمه قرون اولیه اشلامی در دورهی عباسی. 2- مشروطیت به عنوان مشاله ای از جنس ترجمه 3- بررسی فرآیند ترجمه متون نظری پساساختارگرا در دهه های 1370 و 1380

سنت، حضور غیر قابل انکاری در اندیشة روشنفکری ایران داشته است. مرجعیت سنت و بحث‌انگیز بودن آن، ناشی از موقعیت برجسته و تأثیرگذار آن در جوامعی است که دارای تاریخ کهن، اندیشه‌های سرشار و تمدن‌آفرین بوده است. هر چند قاعده روشنفکری اقتضا می­ کرد که روشنفکر ایرانی با وجهة انتقادی‌اندیشی، سنت را به عنوان یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار در هویت‌بخشی ایرانی، سیاست و قدرت، مورد مداقه، نقد و بررسی قرار دهد و ب...

این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای به تبیین مؤلفه­های  جنبش خردگرای ایرانی-شعوبیه- و مفهوم روشنفکری می­پردازد و در پی پاسخ به این پرسش­هاست: رویکرد روشنفکری ناصرخسرو چگونه صورت­بندی می­شود و اندیشه­های او در دیوان قصاید تا چه اندازه با جنبش فکری شعوبیه نزدیک است؟ و شیوه ایفای نقش روشنفکری ناصرخسرو در زمینه­ی تاریخ سیاسی – اجتماعی ایران آن روزگار چگونه است؟ رویکرد ر...

مقالۀ حاضر، با هدف «آسیب شناسی جریان روشنفکری در ایران معاصر» انجام شد. روش تحقیق در این مقاله، نظری و بر رویکردی انتقادی مبتنی است. این رویکرد، بر مطالعۀ منابع تاریخی- تحلیلی استوار می باشد. این مقاله دوره های تاریخی معاصر ایران، یعنی از آغاز     شکل-گیری اندیشۀ مشروطه خواهی تا انقلاب اسلامی را در بر می گیرد. چارچوب نظری، تلفیقی از نظریه های میشل فوکو، ژان بودریار، و یورگن هابرماس می باشد. در ...

این پژوهش با عنوان « بررسی جامعه شناختی الگوهای اندیشه روشنفکری در ایران معاصر » ، در حوزه مطالعات جامعه شناسی معرفت و جامعه شناسی روشنفکران ، به توصیف و طبقه بندی الگوهای اندیشه روشنفکران ایرانی و تبیین تحول اخیر در الگوی اندیشه آنان می پردازد . سوال های اصلی این پژوهش عبارتند از : چگونه می توان الگوهای اندیشه روشنفکری را طبقه بندی کرد؟ تحول درالگوهای اندیشه روشنفکری ایرانی چگونه قابل تبیین ا...

اندیشه ی سیاسی و اجتماعی در ایران همواره در تقابل یا تعامل با غرب و مسئله تجدد معنا پیدا کرده است. به سخن بهتر، با برخورد نخستین امواج تجدد بر پیکره ی فرهنگ و جامعه ایرانی، شاهد شکل گیری گفتمان های روشنفکری در ایران بودیم. از اینرو ضرورت فهم کنشهای روشنفکری در ایران و همچنین تبیین چگونگی تعامل آنها با گفتمان تجدد، موضوعی حائض اهمیت و در خور تأمل می باشد. در این میان دو تن از چهره های شاخص نسل چ...

درک بینش روشنفکری تقی زاده همان قدر دچار کج فهمی است که درک شخصیت سیاسی او؛ با این تفاوت که تقی زاده خود، در ایجاد این کج فهمی بیش از هر کس دیگر نقش داشت. چرا که ایراد جمله «ایرانی باید ظاهراً و باطناً، جسماً و روحاً فرنگی مآب شود و بس» دیگران را به این بینش کشانید که وی با درک سطحی از مدرنیته، فاقد وجاهت روشنفکری بوده و به انداز ه ی یک فرنگی مآب نزول کرده است؛ در حالیکه بررسی مطالب و نوشته های وی،...

حوزه فرهنگی و تمدنی ایران که مرزهای آن بسی از مرزهای واحد سیاسی کنونی فراتر است، در ابتدای قرن نوزدهم میلادی به صورت جدی تر با فرهنگ و تمدن نوین غربی (تجدد) رویارو شد. در اثر این رویارویی بخش های مختلف تمدن و فرهنگ ایرانی به درجات و در ابعاد مختلف از تجدد غربی تأثیر پذیرفت. بخشی از تاریخ جریان روشنفکری ایران همراه و همزاد سرگذشت جریان تجدد در عثمانی بوده است. لذا سخن گفتن درباره چگونگی آغاز و ...